Hazine ve Maliye Bakanlığının yurttaşların kamuya olan borçlarının tekrar oluşturulandırılması olanağı getiren "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair 7440 Sasenesi Kanun Genel Tebliği (Seri No: 1)" Resmi Gazete'de yayımlandı. Böylece, yasa kapsamında oluşturulandırılan borçlar 12, 18, 24, 36 ya da 48 ayda aylık eşit taksitler durumunda ödenebilecek. İdari para cezalarının peşin ödenmesi durumunda ceza tutarından yüzde 25 indirim yapılacak.
Kamuya borçları olanlar dikkat! Resmi Gazete'de yayımladı, son tarih 31 Mayıs...
Resmi Gazete'de yayımlanan planlama ile vergi dairesine ödenmemiş vergi ve başka borçların tamamı ile bunlara bağlı gecikme zammı ve faizi yerine Yİ-ÜFE (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi) oranında güncelleme yapılarak hesaplanan borcun ödenmesi, vergi aslına bağlı cezaların (vergi ziyaı cezası) bütününün silinmesi, vergi aslına bağlı olmayan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının yüzde 50'sinin silinmesi, dava hususu oluşturulan ihtilafların (vergi tarhiyatları, vergi cezaları, idari para cezaları gibi) sulh yolu ile sonlandırılması, vergi araştırması ve takdir işlemleri devam eden alacakların oluşturulandırılması, 2018-2022 devresine dair olarak matrah ve vergi artırımında belirleme edilen ve koşulları yerine getiren mükelleflere dair vergi araştırması ve tarhiyat yapılmaması imkanları getirildi.
VATANDAŞA KOLAYLIKLAR SAĞLANDI
Yapılandırılan tutarların peşin ya da aylık dönemlerle azami 48 aya kadar taksitler durumunda ödenmesi, peşin ödemelerde Yİ-ÜFE oranında hesaplanan tutardan yüzde 90 indirim yapılması, trafik para cezaları ve başka idari para cezalarının peşin ödenmesi durumunda, ceza asıllarından yüzde 25 indirim yapılması, matrah ya da vergi artırımı üstüne hesaplanan vergilerin peşin ya da aylık dönemler durumunda azami 12 eşit taksitte ödenmesi, matrah ya da vergi artırımı neticesinde tahakkuk eden vergilerin bütününün ilk taksit ödeme zamanı içersinde peşin olarak ödenmesi durumunda bu vergilerden yüzde 10 indirim yapılması, işletme girdilerinin (kasa mevcudu, ortaklardan alacaklar, emtia, demirbaş gibi) cezasız ve faizsiz olarak gerçek duruma ideal duruma getirilmesi ve beyan edilmemiş gelirler ve kazançlar amacıyla cezasız ve faizsiz olarak pişmanlıkla ya da kendi kendine beyanda bulunularak taksitle ödenebilmesi gibi basitlikler sağlandı.
Ayrıca, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurt Hizmetleri Kanunu'nda oluşturulan planlama kapsamında öğrenim ve katkı kredisi alacaklarının asıllarına vade tarihleri ile 9 Kasım 2022 tarihi arasında gecikme zammı, Yİ-ÜFE tutarı, katsayı tutarı gibi alacaklar hesaplanmayacak ve bu alacaklar terkin edilecek, kalan borç oluşturulandırma kapsamında ödenebilecek.
SON TARİH 31 MAYIS
Mükellefler müracaatlarını 31 Mayıs 2023'e kadar (bu tarih dahil) Gelir İdaresi Başkanlığı internet adresi (www.gib.gov.tr) ya da e-Devlet (www.turkiye.gov.tr) üzerinden yapabilecekleri gibi bağlı bulundukları vergi dairesine direk ya da posta yolu ile ya da başka vergi daireleri vasıtasıyla da yapabilecek.
Kanun kapsamında oluşturulandırılan borçlar 12, 18, 24, 36 ya da 48 ayda aylık eşit taksitler durumunda ödenebilecek.
Taksitli ödemenin tercih edilmesi durumunda seçilen taksit sayısına göre oluşturulandırılan tutarlara ilaveten katsayı uygulanacak. Katsayılar senelik yüzde 9'a tekabül edecek şekilde belirlenmiş bulunuyor.
Peşin ödeme yapılması durumunda ise hesaplanan Yİ-ÜFE tutarından yüzde 90 indirim yapılacak ve katsayı ödenmeyecek.
İdari para cezalarının peşin ödenmesi durumunda ceza tutarından yüzde 25 indirim yapılacak.
Yapılandırılan borçlarını taksitle ödemek isteyen yurttaşların Kanun'dan yararlanabilmeleri amacıyla ilk iki taksiti zamanınde ve tam olarak ödemeleri gerekiyor.
İlk iki taksitin zamanınde ödenmesi koşuluyla bir takvim senesinde 3 taksitin zamanınde ödenememiş olması ihlal sayılmayacak.
Süresinde ödenememiş bu taksitler seçtikleri plana göre son taksiti izleyen ay sonuna kadar bu gün amacıyla aylık yüzde 2,5 hesaplanan geç ödeme zammı ile ödenebilecek.
Ancak bir takvim senesinde 3'ten çok taksit ödenmemişse Kanun'dan yararlanma hakkı kaybedilecek.
Ayrıca, oluşturulandırma planlamalerinin yanı sıra Kanun ile tahsilinden vazgeçilen alacaklar ile alakalı planlamaler de yapıldı.
Vergi dairelerine, vergi, ceza, faiz gibi hangi cinsten olursa olsun borcu belirleme edilen yurttaşların 2000 lirayı aşmayan borçlarının silinmesi öngörüldü.
Bir kişinin, 31 Aralık 2022'den evvelce bütün vergi dairelerine ödenmesi gereken borçlarının toplamı 2000 lirayı aşmıyorsa bu planlama kapsamında, bir defaya mahsus olmak üzere, hiçbir koşul aramadan borçları silinecek, alacaktan vazgeçilecek.
Terkin işlemleri amacıyla müracaat gerekmiyor. Gelir İdaresi Başkanlığı, merkezden terkin edilecek alacakları belirleme ederek işlemleri tamamlayacak.
DEPREMDEN ETKİLENENLERE VERGİ KOLAYLIKLARI SAĞLAYAN KANUN DA RESMİ GAZETE'DE YAYIMLANDI
Hazine ve Maliye Bakanlığının depremden büyülenen mükellef ve vatandaşlara mühim vergi teşvikleri ve basitlikler sağlanan "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair 7440 Sasenesi Kanun Genel Tebliği (Seri No: 2)" Resmi Gazete'de yayımlandı.
Buna göre, işverenlerin, depremden kendisi, eşi, çocuğu ya da anne ve babası büyülenen çalışanlarına yardım suretiyle 6 Şubat-31 Temmuz 2023 tarihlerinde (bu tarihler dahil) sağladıkları menfaatler üzerinden gelir vergisi, damga vergisi ve prim kesintisi yapılmayacak. Böylece oluşturulan yardımlar hiçbir kesintiye tabi tutulmadan çalışanlara verilebilecek.
Ayni yardımlarla alakalı bir sınır bulunmazken, nakdi yardımlardaki istisna 50 bin lira ile sınırlandırıldı.
Depremden büyülenen hizmet erbabı ya da ailesinin oturması amacıyla ev verilmesi, eşya alınması, nakliye ücretlerinin ödenmesi, kiralarının karşılanması gibi yardımlar da istisna kapsamında bulunuyor.
Deprem bölgesi dışında çalışan, fakat eşi, çocuğu ya da anne ve babası depremden etkilen hizmet erbabına oluşturulan söz hususu yardımlar amacıyla de istisnadan yararlanılabilecek.
Sahibi bulunduğu konutlarını depremzedelere bedelsiz olarak veren konut sahiplerinin vergi mevzuatı kapsamında vergi ödemesini engellemek adına 2023 senesi gelirlerinin belirlemeinde bu konutlar amacıyla emsal kira bedeli uygulanmayacak.
Böylece, konutlarını depremzedelere bedelsiz tahsis eden ev sahipleri, bu konutlar amacıyla emsal kira bedeli öneme alarak gelir beyanında bulunmayacak.
Devlet doğrultusundan depremden büyülenenlere yönelik sağlanan barınma, kira, taşınma ve aynısı yardımların alınıyor olması, planlamaden yararlanmaya engel teşkil etmeyecek.
Kanunla depremde vefat edenlerin mirasçılarına tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile sigorta ve emeklilik şirketleri doğrultusundan ve bireysel emeklilik sisteminden oluşturulan ödemeler üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmaması sağlandı.
Böylece, depremde vefat edenlerin mirasçılarına oluşturulan bu kapsamdaki ödemelerden gelir vergisi tevkifatı yapılmayacak, bu ödemeler amacıyla senelik beyanname verilmeyecek, başka gelirler amacıyla beyanname verilmesi durumunda bu gelirler beyannameye dahil edilmeyecek.
Depremde hayatını kaybeden yurttaşların mirasçılarına intikal eden mallardan veraset ve intikal vergisi alınmayacak.
Ayrıca depremde ölen yurttaşların eşine, çocuklarına, anne ve babasına işverenlerince 6 Şubat-31 Temmuz 2023 tarihlerinde (bu tarihler dahil) oluşturulan yardımlar da vergiden istisna edildi.
Bu intikallere dair olarak veraset ve intikal vergisi beyannamesi verilmeyecek, yapılacak işlemlerde alakalı kurumlar doğrultusundan ilişik kesme belgesi aranılmayacak.
Mükelleflerin, ölümün depremden kaynaklanan nedenlere bağlı bulunduğuna dair alakalı kurumlardan alacakları rapor ya da tevsik edici bir belge ile intikal eden malların kendilerine verilmesi/adlarına tescil edilmesi ya da devir ve ferağı talebiyle alakalı kurumlara başvurmaları durumunda veraset ve intikal vergisi ilişik kesme belgesi aranılmadan işlemleri tamamlanacak.
Depremde hayatını kaybedenlerin mirasçıları Kanun'un yayımı tarihinden evvelce beyanname vermişlerse talep etmeleri üstüne bu beyanname üstüne tahakkuk eden vergiler terkin edilecek, ödenmiş tutarlar iade edilecek. Ayrıca, alakalı kurumlarca kesilerek vergi dairesine yatırılan tutarlar da mükelleflerin talebine istinaden iade edilecek.
DEPREMDE ZAYİ OLAN DEFTER VE BELGELERE İLİŞKİN MÜKELLEFLERE BAZI KOLAYLIKLAR
Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tutulması, muhafazası ve ibrazı zorunlu olan defter ve belgeleri depremde zayi olan mükelleflerin, zayi belgesi amacıyla yetki sahibi mahkemeye müracaat zamanı 31 Temmuz'a kadar uzatıldı ve bu belgenin il ya da ilçe yönetim kurullarından alınabilmesi olanağı getirildi.
Bu kapsamda yeni defterlerin tasdiki işlemlerinde noter harcı ve noterlik ücreti alınmayacak. Elektronik ortamda tutulan defterler Gelir İdaresi Başkanlığından temin edilebilecek.
Kanun ile deprem nedeniyle mücbir sebep durumu ilan edilen yerlerde etkinlik gösteren şahıslarla iktisadi ve ticari teması belirleme edilen mükelleflerin alacaklarının tahsilinde meydana çıkan zorluklar nedeniyle şüpheli alacak karşılığı ayrılması ile alakalı koşullar kolaylaştırıldı.
Söz hususu alacakları ödemek zorunluyetinde olan borçlunun deprem nedeniyle malvarlığının en az üçte birini kaybettiğine dair açtığı belirleme davası neticesinde verdiği karar temel alınarak bu alacaklar amacıyla şüpheli alacak karşılığı ayrılabilecek.
Böylece Vergi Usul Kanunu'nda öngörülen borçlunun dava edilmesine ya da icra yolu ile takibi koşulu aranılmadan karşılık ayrılması olası duruma geldi.
DEPREMDE KULLANILAMAZ DURUMA GELEN TAŞITLARIN VERGİLERİ TERKİN EDİLECEK
Depremde yıkılan, ağır ya da orta hasar gören binalar ile kullanılamaz duruma gelen taşıtlara dair vergilerin terkin edilmesine yönelik planlama yapıldı.
Bu kapsamda, deprem nedeniyle, ağır hasar görmüş duruma gelerek kullanılamaz duruma gelen taşıtlar ile göçük altında kalarak yıkıntı kaldırma çalışmalarında bulunamayan ya da kullanılamaz duruma gelerek varbulunduğu yerden alınması/çıkarılması olası ya da ekonomik olmayan taşıtlara dair, 6 Şubat 2023'ten evvelce tahakkuk eden ve Kanun'un yayımı tarihi olan 12 Mart 2023 itibarıyla ödenmemiş motorlu taşıtlar vergisi ve bu vergiye dair vergi cezası, gecikme faizi, gecikme zammı, 6 Şubat 2023'ten evvelce verdiği trafik idari para cezası, verdiği idari para cezaları ve bu cezanın verilmesine dair geçiş ücretiyle bu alacaklara dair feri alacaklar terkin edilecek.
Bu planlamaden faydalanmak isteyen mükelleflerce, Tebliğ eki "Adlarına Kayıt ve Tescilli Taşıtları İçin Terkin Talep Formu (Ek 1)" ve deprem nedeniyle ağır hasar görerek kullanılamaz duruma gelen taşıtlara dair alakalı kurum ve kuruluşlar doğrultusundan düzenlenen belge ile mükellefiyetin varbulunduğu vergi dairesine müracaat yapılması gerekiyor.
Aynı Kanun gereğince, depremde yıkılan, ağır ya da orta hasar görmüş binalara dair, 6 Şubat 2023'ten evvelce tahakkuk eden ve ödenmemiş belirleme edilen, emlak vergisi, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı, etraf temizlik vergisi ile bu alacaklara dair vergi cezası, gecikme faizi ve gecikme zammı alacakları da terkin edilecek.
